Εάν η ομορφιά του λουλουδιού κρόκος (Crocus sativus) δεν σας εντυπωσιάσει, όταν δοκιμάσετε το μπαχαρικό (κρόκος ή σαφράν) η γεύση του θα σε γοητεύσει.
Ενώ ο κρόκος είναι εξαιρετικά ακριβός, επειδή χρειάζονται περίπου 150 λουλούδια για να μας δώσουν μόλις 1mg (χιλιοστό του γραμμαρίου) στήμονες (ή στίγματα) κρόκου, δεν χρειάζεται αρκετή ποσότητα για να έχει αποτέλεσμα.
Η μοναδικότητά του είναι, επίσης, στο γεγονός ότι η συγκομιδή του δεν μπορεί να αυτοματοποιηθεί αλλά γίνεται προσεκτικά με το χέρι, όπως χωρίς αμφιβολία έχει γίνει για δεκάδες χιλιάδες, αν όχι εκατοντάδες χιλιάδες χρόνια.
Ο κρόκος έχει τεκμηριωθεί ότι έχει χρησιμοποιηθεί ως ένα πολύπλευρο φάρμακο από τους αρχαίους χρόνους.
Η χημική σύσταση των στιγμάτων του κρόκου
Τα αποξηραμένα κόκκινα στίγματα από το άνθος του φυτού έχουν φαρμακευτικές και αρτυματικές ιδιότητες καθώς και μεγάλη χρωστική ικανότητα και για αυτά γίνεται η καλλιέργεια του κρόκου.
Τα στίγματα του κρόκου περιέχουν σημαντικές ποσότητες χρωστικών, οι οποίες καλούνται κροκίνες και είναι ασυνήθιστα υδατοδιαλυτά καροτενοειδή, τα οποία είναι γλυκοζίτες της κροκετίνης. Επιπλέον, απαντώνται και άλλοι γλυκοζίτες της κροκετίνης, και άλλα καροτενοειδή.
Η ελαφριά πικάντικη γεύση των στιγμάτων του κρόκου προέρχεται από την πικροκροκίνη, η οποία είναι ένα γλυκοζίτης της σαφρανάλης.
Η σαφρανάλη, είναι μια μονοτερπενική αλδεΰδη η οποία πιστεύεται ότι σχηματίζεται, κατά τη διάρκεια της ξηράνσεως των στιγμάτων, από την πικροκροκίνη με ενζυματική ή όξινη υδρόλυση και αποτελεί το κύριο συστατικό του αιθέριου ελαίου στο οποίο οφείλεται το χαρακτηριστικό άρωμα του κρόκου. Επιπλέον, στο αιθέριο έλαιο του κρόκου απαντώνται η ιζοφορόνη, καθώς και άλλα τερπενοειδή,.
Τα στίγματα του κρόκου εκτός από τις κροκίνες την πικροκροκίνη και τη σαφρανάλη πιθανώς να περιέχουν και άλλα καροτενοειδή όπως α-, β- και γ-καροτένιο, ζεαξανθίνη, και λυκοπένιο, καθώς και λιπαρές ουσίες σε πολύ μικρό ποσοστό.
Ενώ η πρόσφατη προβολή του κρόκου για τις ιδιότητες του στην απώλεια βάρους (μέσω καταστολής της όρεξης) έχει προκαλέσει ένα κύμα ανανεωμένου ενδιαφέροντος για αυτό το μπαχαρικό, ο κρόκος έχει πολύ περισσότερα να προσφέρει από αυτό.
Μπορεί, πράγματι, να βοηθήσει σοβαρές νευροεκφυλιστικές παθήσεις όπως η νόσος του Alzheimer : έρευνες έχουν δείξει ότι 15mg κρόκου δύο φορές την ημέρα ήταν εξίσου αποτελεσματικό με 5mg δονεπεζίλης (Aricept) δύο φορές την ημέρα, με σημαντικά λιγότερες παρενέργειες.
Αλλά δεν είναι μόνο τα στίγματα που έχουν θεραπευτικές ιδιότητες, τα πέταλα του φυτού έχουν επίσης αποδειχθεί σχεδόν ισοδύναμα με το Prozac (φλουοξετίνη), για την θεραπεία της κατάθλιψης. Άλλες έρευνες έδειξαν ότι 15mg πέταλα του φυτού ήταν εξίσου αποτελεσματικά με 10mg του Prozac για τη θεραπεία ήπιας έως μέτριας μορφής κατάθλιψης, πετυχαίνοντας στο 25% των συμμετεχόντων πλήρη ύφεση.
Ο κρόκος έχει αποδειχθεί ότι ρυθμίζει τουλάχιστον 22 βιολογικούς κύκλους μέσω των ακόλουθων φαρμακολογικών δράσεων : αγχολυτική, αντιφλεγμονώδη, αντικαρκινική, αντικαταθλιπτική, αντιμεταλλαξιογόνο, αντιοξειδωτική, βρογχοδιασταλτική, υποτασική, χημειοθεραπευτική, καρδιοπροστατευτική, υπνωτική, ηρεμιστική, νευροπροστατευτική, ανταγωνιστής προσταγλανδίνης και άλλες πολλές.
Ένα τέτοιο φυτό όπως ο κρόκος, όπως και κάθε φυτό με ένα τέτοιο μεγάλο αριθμό και τρόπους δράσης και τόσο μεγάλη βιολογική δραστηριότητα σε εξαιρετικά μικρές ποσότητες, θα πρέπει να χρησιμοποιείται με προσοχή.
Σε πολύ μικρές ποσότητες, ένα βότανο όπως ο κρόκος μπορεί να ωθήσει ένα σύστημα σε ισορροπία - για παράδειγμα, όπως συμβαίνει όταν ο κρόκος χρησιμοποιείται σε ένα πιάτο σαν μπαχαρικό, ή καταναλώνεται όπως το τσάι.
Ωστόσο, σε υψηλότερες “φαρμακολογικές δοσολογίες,” ειδικά όταν αναμιγνύεται με άλλα συνταγογραφούμενα φάρμακα, υπάρχει κίνδυνος να γίνει σοβαρή βλάβη.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου