Περισσότερες από 3.000 χημικές ουσίες στα ούρα

Ηλεκτρονική εγκυκλοπαίδεια των… ούρων ; Και όμως ναι. Επιστήμονες κατέγραψαν ολόκληρη τη χημική σύσταση των ανθρώπινων ούρων και ανακάλυψαν ότι στο κίτρινο υγρό περιέχονται περισσότερες από 3.000 ουσίες. Μάλιστα δημοσίευσαν τα εξονυχιστικά αυτά αποτελέσματα σε μια online βάση δεδομένων.

Προκειμένου να καταλήξουν στα συμπεράσματά τους οι ειδικοί από το Πανεπιστήμιο της Αλμπέρτα στον Καναδά εργάστηκαν σκληρά επί επτά έτη. Ανίχνευσαν τουλάχιστον 3.079 ουσίες στα ούρα. Εξ αυτών 72 παράγονται από βακτήρια, ενώ 1.453 προέρχονται από το ίδιο το σώμα. Αλλες 2.282 προέρχονται από τη διατροφή, τα φάρμακα που λαμβάνει κάθε άτομο, τα καλλυντικά που χρησιμοποιεί, καθώς και από την έκθεση στο περιβάλλον.

«Τα ούρα είναι ένα άκρως σύνθετο βιολογικό υγρό. Δεν είχαμε ιδέα ότι πέφτουν τόσο πολλές ουσίες στη… λεκάνη της τουαλέτας» ανέφερε ο καθηγητής Βιολογίας και Επιστήμης Υπολογιστών στο Πανεπιστήμιο της Αλμπέρτα Ντέιβιντ Γουίσαρτ που συμμετείχε στη μελέτη.

Ολόκληρη η λίστα των μεταβολιτών που ανιχνεύονται στα ανθρώπινα ούρα με τις υπάρχουσες τεχνολογίες βρίσκεται πλέον σε μια online δημόσια βάση δεδομένων που ονομάζεται Urine Metabolome Database. O όρος metabolome αναφέρεται στην πλήρη συλλογή μεταβολιτών που δημοσιεύεται στη βάση δεδομένων - οι μεταβολίτες είναι προϊόντα του μεταβολισμού στα οποία περιλαμβάνονται ορμόνες, βιταμίνες και άλλα μόρια.

Παρ' ότι τα ανθρώπινα ούρα έχουν υπάρξει επί μακρόν «αγαπημένο» βιολογικό υγρό πολλών ερευνητών, η χημική πολυπλοκότητά τους τα καθιστά ένα άκρως δύσκολο αντικείμενο κατανόησης. Και αυτό διότι περιέχουν υποπροϊόντα του μεταβολισμού τα οποία προέρχονται από ένα ευρύ πεδίο τροφών, ποτών, φαρμάκων, περιβαλλοντικών ρυπαντών, βακτηριακών υποπροϊόντων και μεταβολιτών των βασικών διεργασιών του οργανισμού.

Σε σύγκριση με άλλα βιολογικά υγρά του ανθρώπινου σώματος όπως το σάλιο και το εγκεφαλονωτιαίο υγρό τα ούρα περιέχουν περίπου πέντε με 10 φορές περισσότερες ουσίες και εμφανίζουν πολύ μεγαλύτερη χημική ποικιλομορφία - οι ουσίες που περιέχονται στα ανθρώπινα ούρα ανήκουν σε 230 διαφορετικές χημικές τάξεις.

 «Με δεδομένο ότι ολόκληρη η συλλογή μεταβολιτών του οργανισμού περιλαμβάνει μόλις 356 χημικές τάξεις, τα αποτελέσματα αποδεικνύουν την τεράστια χημική ποικιλομορφία των ούρων» σημειώνουν οι ερευνητές.

Προσθέτουν ότι εντόπισαν περισσότερα από 480 χημικά στα ούρα τα οποία δεν είχαν ως σήμερα ανιχνευθεί στο ανθρώπινο αίμα - το εύρημα αυτό έρχεται σε αντίθεση με την κρατούσα άποψη που ανέφερε ότι τα χημικά των ούρων αποτελούν έναν «καθρέφτη» των χημικών του αίματος. «Το γεγονός ότι τόσο πολλές ουσίες φαίνεται να είναι μοναδικές στα ούρα συνδέεται με το ότι οι νεφροί κάνουν καταπληκτική δουλειά συγκεντρώνοντας ορισμένους μεταβολίτες από το αίμα».

Προκειμένου να εντοπίσουν τα χημικά στα ούρα, οι επιστήμονες χρησιμοποίησαν ποικίλες τεχνικές, όπως φασματοσκοπία πυρηνικού μαγνητικού συντονισμού, αέρια χρωματογραφία, φασματομετρία μάζας και υγρή χρωματογραφία. Ανέλυσαν δείγματα ούρων από 22 υγιή άτομα και παράλληλα «σάρωσαν» την επιστημονική βιβλιογραφία 100 ετών που αφορούσε τα ανθρώπινα ούρα για να βοηθηθούν στο δύσκολο έργο τους.

Η χημική σύσταση των ούρων αναμένεται να αποτελέσει ένα χρήσιμο «εργαλείο» για γιατρούς, διατροφολόγους και ειδικούς στην περιβαλλοντική επιστήμη, καθώς μπορεί να αποκαλύψει ασθένειες αλλά και πληροφορίες για τον τρόπο ζωής ενός ανθρώπου.

Σε κάθε περίπτωση πάντως σύμφωνα με τον καθηγητή Γουίσαρτ η βάση δεδομένων της χημικής σύστασης των ούρων δεν έχει ολοκληρωθεί. Αναμένεται να μεγαλώσει στα χρόνια που έρχονται χάρη στις νέες επιστημονικές τεχνικές και όργανα. «Αυτή δεν είναι σίγουρα η τελευταία λέξη της επιστήμης σε ό,τι αφορά τη χημική σύσταση των ούρων» κατέληξε ο καθηγητής.  

Πηγή : ΒΗΜΑScience