Όταν τα στοιχεία ήταν ακόμα ζωντανά . . . (στα χρόνια της αλχημείας)

   O Αριστοτέλης στο τέλος του τρίτου και κυρίως στο τέταρτο βιβλίο των  "Μετεωρολογικών", για να εξηγήσει τις διαφορές ανάμεσα στα μέταλλα και τα ορυκτά, θεώρησε ότι εκτός από τα τέσσερα βασικά στοιχεία - αέρας, φωτιά, γη, νερό - τα άμεσα συστατικά τους ήταν δύο "αναθυμιάσεις" που σχηματίζονταν κάτω από τη γη : ένας "γήινος καπνός" κι ένας "υδάτινος ατμός". Οι αλχημιστές απέδωσαν τις ιδιότητες αυτές στο θείο και τον υδράργυρο αναπτύσσοντας τη θεωρία ότι ένα "ιδανικό" είδος θείου και υδραργύρου, συνδυασμένων σε διαφορετικές αναλογίες και βαθμούς καθαρότητας, σχημάτιζε τα διάφορα ορυκτά και μέταλλα. Αυτή η αρχή φαινόταν να προσφέρει εύλογη εξήγηση για το γεγονός ότι όλα τα γνωστά μέταλλα έλιωναν και γίνονταν σαν το μόνο φυσιολογικά ρευστό, τον υδράργυρο.

   Αν και ήταν γνωστό ότι το κοινό θείο και ο συνηθισμένος υδράργυρος ενώνονται για να σχηματίσουν συγκεκριμένη ένωση, οι αλχημιστές τα είχαν εξιδανικεύσει σε "φιλοσοφικά". Μάλιστα, ο Τhomas Norton στο έργο του "Τυπικό της Αλχημείας", αναφερόμενος στο θείο και τον υδράργυρο τα παρομοιάζει σαν την "ωραία Λευκή Γυναίκα παντρεμένη με τον Κόκκινο Άνδρα". Αυτό είναι και ένα παράδειγμα του τρόπου, με τον οποίο αντιλαμβάνονταν οι αλχημιστές τον περιβάλλοντα κόσμο.

   Τα μέταλλα και τα ορυκτά γεννιόνταν, μεγάλωναν, παντρεύονταν, είχαν συναισθήματα και επιθυμίες, γεννούσαν και πέθαιναν.

   "Αν μπορέσεις να ρυθμίσεις τον υδράργυρο και το θείο", συμβουλεύει ένας αλχημιστής, "έτσι ώστε το πνεύμα και το σώμα να ενωθούν αδιαχώριστα μέσω της μεταλλικής ψυχής, θα αποκατασταθεί η αλυσίδα του έρωτα και θα ετοιμαστεί το ανάκτορο για τη στέψη" ("Ερμητικό Μουσείο").

    Η "στέψη" σαφώς είναι μια αλληγορία για το τελευταίο στάδιο του αλχημιστικού έργου, όπου η "φιλοσοφική λίθος" το θαυματουργό αυτό μείγμα, θα μετέτρεπε όλα τα μέταλλα σε χρυσό, αλλά και θα λειτουργούσε και σαν ελιξίριο ζωής.

    Η θεωρία θείου-υδραργύρου επέζησε, με μερικές προσθήκες και τροποποιήσεις, μέχρι τον 18ο αιώνα. Τότε ο Dalton με την ατομική του θεωρία και ο Lavoisier τη γκρέμισαν και έβαλαν τα θεμέλια για μιαν άλλη, ορθολογιστικότερη, Χημεία.

    Όμως, η αλχημεία μπορεί να συγκριθεί με τον άνθρωπο που είπε στους γιους του πως τους έχει αφήσει χρυσάφι σε κάποιο μέρος του αμπελιού. Όπου κι αν έσκαψαν, δεν βρήκαν χρυσάφι, αλλά το σκάψιμο του αμπελιού έφερε μεγάλη σοδειά.

    Έτσι, η έρευνα και οι προσπάθειες για την κατασκευή χρυσού, οδήγησαν σε πολλές χρήσιμες επινοήσεις και πολλά εποικοδομητικά πειράματα είδαν το φως.  

Περισσότερα για την αλχημεία (Βικιπαίδεια) εδώ